Εντός του χωριού Τσεπέλοβο Ζαγορίου και δίπλα από το ομώνυμο πέτρινο γεφύρι βρίσκεται η περίφημη «βρύση του Κονόμου». Κατασκευάστηκε σύμφωνα με όσα γράφει ο Ιωάννης Λαμπρίδης στο βιβλίο του για τα αγαθοεργήματα της Ηπείρου, το 1770 και μαζί με τη γέφυρα και το υδραγωγείο στοίχισαν 10.000 γρόσια, ποσό που έδωσε ο Κονόμος του χωριού. Κονόμος ή οικονόμος στη περιοχή του Ζαγορίου ήταν τιμητικός τίτλος που δινόταν συνήθως στον πρεσβύτερο από τους παπάδες του χωριού.
Μαζί με το αξίωμα αυτό ο ιερέας έπαιρνε υπό την εποπτεία του το εκκλησιαστικό ταμείο ενώ ήταν αρμόδιος και για όλα τα εκκλησιαστικά θέματα. Ο τίτλος αυτός στη συνέχεια έμεινε ως επώνυμο σε αρκετές Ζαγορίσιες οικογένειες.
Αλή Πασάς
Η Μονή Στομίου
Μέσα στη καρδιά του φαραγγιού του Αώου ποταμού και λίγο πριν αυτός βγει στο κάμπο της Κονίτσης, βρίσκεται κτισμένη από το 1744 η Μονή Στομίου. Κατασκευάστηκε στην απέναντι πλαγιά από το παλιότερο μοναστήρι (του 16ου αιώνα) που προϋπήρχε στη περιοχή και είναι αφιερωμένη στη Γέννηση της Θεοτόκου.
Το κάστρο της Πανόρμου
Του Ιωάννη Βηλαρά
Στρίψτε τις πλώρες άφοβα θαλασσοπόροι ξένοι,
Θάλασσα μες το Πάνορμο, θυμός ανέμων σβένει
Κι αυτό όπου στο μέτωπο μου βλέπετε σαν άστρο
Είναι της νίκης τρόπαιο αστραποβόλο κάστρο.
Νυφάδες Χειμαριώτισσες τ’ ανάστησαν με ζήλο
Ο Αλή πασάς ως ανώτατος δικαστής
Του Απόστολου Ντιναλέξη
Πήρα αφορμή για τούτες τις αράδες από ένα αρτζουχάλι (έγγραφη αίτηση) μιας μάνας απ’ το Μονοδέντρι, που ζητάει απ’ τον Αλή πασά την αποφυλάκιση του γιου της. Ας δούμε πρώτα το αίτημα:
Οι Ζαγορήσιοι και ο Αλή Πασάς
Του Κωνσταντίνου Βαρζώκα*
Το θέμα που θα σας παρουσιάσω είναι: οι Ζαγορήσιοι κι ο Αλή πασάς. Ίσως σας φανεί παράξενο και χωρίς μεγάλο ενδιαφέρον, πλην όμως, όπως θα διαπιστώσετε στη συνέχεια, είναι θέμα πολύ σοβαρό και οι άγνωστες πτυχές του ελπίζω να σας διαφωτίσουν για την πολύ ενδιαφέρουσα εποχή του, 1750-1822, η οποία έχει πολλές ιστορικές διακυμάνσεις. Και πρώτα θα αναφερθώ, με λίγα λόγια, στην πόλη μας, τα Γιάννινα, μετά στο Ζαγόρι και στους Ζαγορήσιους, που έχουν σχέση με τη διοίκηση του Αλή πασά από το 1788 μέχρι το 1822 και τέλος στην ιστορική πορεία, τη δράση και το τέλος του σπουδαίου, αλλά τόσο αμφιλεγόμενου άνδρα, του Αλή πασά των Γιαννίνων, όπως παρέμεινε στην ιστορία.
Ο πλάτανος του Αλή Πασά
Στην αριστερή όχθη του Αράχθου, δίπλα από το ιστορικό γεφύρι της Άρτας, βρίσκεται ο «πλάτανος του Αλή Πασά» ή «πλάτανος της Άρτας» όπως επίσης λέγεται.
Η Δρακόλιμνη της Τύμφης
Η Δρακόλιμνη στη Τύμφη βρίσκεται σε υψόμετρο 2050 μέτρων στη βορειοανατολική πλευρά του βουνού και αποτελεί έναν από τους πιο συχνούς ορειβατικούς προορισμούς στην Ήπειρο. Πρόκειται για μια αλπική λίμνη, δημιούργημα των παγετώνων που υπήρχαν στην εποχή πριν από δεκάδες χιλιάδες χρόνια.
ΑΠΕΙΡΟΣ ΓΑΙΑ 