Η «βρύση της Χρύσως» είναι μια φυσική πηγή που το νερό αναβλύζει μέσα από το σκίσιμο ενός βράχου. Βρίσκεται πίσω από τη περιοχή «Ακάρπινου» έξω από το χωριό Βρυσοχώρι Ζαγορίου και το όνομα, της δόθηκε προς ανάμνηση ενός γεγονότος που συνέβη στη περιοχή αυτή.
Χρόνια τώρα η βρύση της Μπάλτας αποτελεί ένα κόσμημα για το Γρεβενίτι. Μια όμορφη πετρόκτιστη κατασκευή που διαθέτει τρεις βρύσες από τις οποίες τρέχει το γάργαρο και δροσερό νερό που τους καλοκαιρινούς ιδίως μήνες το αναζητούν οι κατοίκους και οι επισκέπτες του χωριού.
Εντός του χωριού Τσεπέλοβο Ζαγορίου και δίπλα από το ομώνυμο πέτρινο γεφύρι βρίσκεται η περίφημη «βρύση του Κονόμου». Κατασκευάστηκε σύμφωνα με όσα γράφει ο Ιωάννης Λαμπρίδης στο βιβλίο του για τα αγαθοεργήματα της Ηπείρου, το 1770 και μαζί με τη γέφυρα και το υδραγωγείο στοίχισαν 10.000 γρόσια, ποσό που έδωσε ο Κονόμος του χωριού. Κονόμος ή οικονόμος στη περιοχή του Ζαγορίου ήταν τιμητικός τίτλος που δινόταν συνήθως στον πρεσβύτερο από τους παπάδες του χωριού.
Μαζί με το αξίωμα αυτό ο ιερέας έπαιρνε υπό την εποπτεία του το εκκλησιαστικό ταμείο ενώ ήταν αρμόδιος και για όλα τα εκκλησιαστικά θέματα. Ο τίτλος αυτός στη συνέχεια έμεινε ως επώνυμο σε αρκετές Ζαγορίσιες οικογένειες.
Στη κεντρική πλατεία των Πραμάντων βρίσκεται η περίφημη «βρύση του Αράπη». Είναι έργο του Πραμαντιώτη πρωτομάστορα Βασιλείου Χρ. Γεωργάκη και δημιουργήθηκε το 1887.
Η κατασκευή ξεχωρίζει για τη θαυμάσια πέτρινη ολόγλυφη παράσταση της ανθρώπινης κεφαλής, που χρησιμοποιείται εδώ ως κρουνός, πιθανότατα παίζοντας το ρόλο ενός «φύλακα» του πολύτιμου αυτού φυσικού στοιχείου.
Στη Καστανέα Κονίτσης, στη καρδιά των παλιών Μαστοροχωρίων, εκεί που το κτίσιμο της πέτρας έγινε τέχνη φημισμένη σ’ όλον τον κόσμο, βρίσκεται η βρύση της Μεσαριάς.
Στη καλαίσθητη κατασκευή που δημιουργήθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα (1899) ξεχωρίζει η ωραία της λιθογραφία.
Μια από τις παλιότερες και ομορφότερες βρύσες που υπάρχουν στην Ήπειρο είναι αυτή που βρίσκεται στη Κρυσταλλοπηγή Θεσπρωτίας, του Δήμου Παραμυθιάς.
Πρόκειται για μια τετράπλευρη κατασκευή που υπολογίζεται ότι κτίστηκε μεταξύ 15ου και 16ου αιώνα.
ΑΠΕΙΡΟΣ ΓΑΙΑ 