Γράμμουστα – Γκιστόβα – Τσούκα Πέτσικ

Η Γράμμουστα ήταν μια ένα ιστορική Βλάχικη κωμόπολη που στην ακμή της (17^ος-18^ος αιώνας) έφτασε να κατοικείται από 15.000 ψυχές. Κτισμένη σε υψόμετρο 1380μ. στις πλαγιές του Γράμμου, αποτέλεσε ένα περίλαμπρο οικονομικό κέντρο της περιοχής. Δυστυχώς όμως από την εποχή του Αλή Πασά ως και στο τέλος του ελληνικού εμφυλίου πολέμου, μια σειρά άσχημων γεγονότων οδήγησε στην εγκατάλειψη και την πλήρη ερήμωση της.

Σήμερα στη θέση της άλλωστε ένδοξης βλάχικης κωμόπολης βρίσκεται ένα μικρό χωριό μετονομασμένο σε Γράμμο. Από εδώ ξεκίνησε η ορειβατική μας αυτή ανάβαση έχοντας ως πρώτο της σταθμό την αλπική λίμνη Γκιστόβα (ή και Γκιζντόβα).

Αρχικά περάσαμε μέσα από την Γράμμουστα και ακολουθήσαμε τον χωματόδρομο που πηγαίνει προς τις πηγές του Αλιάκμονα, οι οποίες βρίσκονται πάνω από το χωριό και κάτω από την κορυφή του Γράμμου. Η κατάσταση του δρόμου δεν είναι και πολύ καλή και για να την διανύσει κανείς με αυτοκίνητο θα πρέπει να έχει ένα «ψηλό» όχημα.

Έχοντας καλύψει 7 (επτά) χιλιόμετρα βλέπουμε στα αριστερά μας μια παράγκα. Απέναντι από αυτή και όπως μας υπέδειξαν οι βοσκοί της περιοχής, ξεκινάει το μονοπάτι που οδηγεί στην λίμνη. Στο σημείο αυτό δεν υπάρχει κάποια σήμανση ούτε ουσιαστικά κάποιο διανοιγμένο μονοπάτι. Ένα ίχνος περάσματος που φαίνεται αρχικά και εμείς ακολουθούμε, γρήγορα χάνεται. Όπως μας υποδείχτηκε αρχίζουμε ν’ ανηφορίζουμε έχοντας ως στόχο την κορυφή που βρίσκεται μπροστά μας. Κινούμαστε σε ένα αρκετά ανηφορικό το τμήμα και οδοιπορούμε κυρίως προς τη δεξιά πλευρά της πλαγιάς. Όπως ανεβαίνουμε βρίσκουμε στην διαδρομή μας σημάδια (σωρούς από πέτρες, «κούκους») που μας επιβεβαιώνουν ότι η πορεία μας είναι σωστή.

Ύστερα από περπάτημα περίπου 40 λεπτών φτάνουμε στην κορυφή και με έκπληξη βλέπουμε ότι η λίμνη, που όλο αυτό το διάστημα το βλέμμα μας αναζητούσε, κρύβεται από κάτω της. Πανέμορφη η Γκιστόβα πραγματική ζωγραφιά της φύσης αποτελεί έναν γοητευτικό προορισμό για κάθε πεζοπόρο.

Η Γκιστόβα βρίσκεται στα σύνορα μεταξύ Ελλάδος και Αλβανίας, σε υψόμετρο 2350 μέτρα και αυτό την κατατάσσει ως την πιο ψηλή λίμνη της Ελλάδος. Για την προέλευση της ονομασία της λίμνης στην σελίδα https://www.vlahoi.net/vlahoxoria/grammousta-gizntova, αναδημοσιεύεται ένα κείμενο όπου γράφεται σχετικά: «προέρχεται από μια βρύση που βρίσκεται μέσα στο Αλβανικό έδαφος. Εκεί κάποιος ληστής συνέλαβε καμία δεκαριά γυναίκες και τις ανάγκασε να χορέψουν γυμνές μπροστά του. Από αυτό το χορό πήρε το όνομα της η βρύση αλλά και η λίμνη».

Η επίσκεψη μας αυτή έγινε στις πρώτες ημέρες του φετινού Νοέμβρη, που ήταν ιδιαίτερα ηλιόλουστες και ζεστές, όμως την νύχτα οι θερμοκρασίες πρέπει να πέφτουν πολύ. Ένα σημαντικό τμήμα της λίμνης είχε αρχίσει να παγώνει. Η κατάσταση αυτή όμως δεν αποθάρρυνε τους αλπικούς τρίτωνες που με έκπληξη είδαμε ότι κολυμπούσαν ακόμη στα κρύα νερά της.

Αφήνουμε πίσω μας την Γκίστοβα και ακολουθούμε το μονοπάτι της απέναντι (όπως ήρθαμε) πλευράς της λίμνης που ανηφορίζει, πατώντας πότε στο Ελληνικό και πότε στο Αλβανικό έδαφος, με κατεύθυνση την Τσούκα Πέτσικ, την ψηλότερη κορυφή του Γράμμου.

Η διαδρομή μας από εδώ και ως την κορυφή είναι ευδιάκριτη και το μονοπάτι μας είναι σχεδόν σε όλο του το μήκος καθαρό. Πλησιάζοντας προς την κορυφή η θέα, ιδιαίτερα προς την Αλβανία είναι φοβερή. Η πορεία μας σε αυτό το διάστημα είναι αρκετά ομαλή και μόνο όταν πλησιάζουμε στην κορυφή και το μονοπάτι μας ενωθεί μ’ αυτό που έρχεται από την πλευρά της γειτονικής κορυφής «Μαύρης Πέτρας», αρχίζει ν’ ανηφορίζει πιο απότομα. Απομένουν όμως πολύ λίγα λεπτά πεζοπορίας για να φτάσουμε στην «Τσούκα Πέτσικ».

Έτσι και με την συμπλήρωση περίπου μιας 1 ώρας πορείας (από την λίμνη) φτάνουμε στον τελευταίο σταθμό αυτής της διαδρομής μας, την ψηλότερη κορυφή του Γράμμου που αγγίζει τα 2520 μέτρα.